ERMENİ KONUSUNDA, NUTUK TAN ALINAN BELGELER DOKÜMANI .., 4
.
BELGE 46
Malatya Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti Heyeti Merkeziyesi'ne
1/2Kasım 1919
Mütareke şartlarına muhalif olarak İngiliz işgal kuvvetinin tahliye ettiği Maraş'a Fransız kuvvetleri girmekte ve oradaki Ermeniler vasıtasıyla
Müslüman kardeşlerimize karşı bir katliam icra etmekte oldukları haber alındı. Cemiyetimizin Nizamnamesi doğrultusunda haksız işgale karşı
birlikte ve ittifakla müdafaa esası kabul edilmiş olduğundan, oradan imdat isteyen din kardeşlerimize karşı Malatya'nın münasip coğrafyası
hasebiyle derhal yardım icrası icap ettiğinden, Elbistan kazasıyla orada toplanan milli kuvvetlere yardım edilerek, Kuvayi Milliye'nin civar
mahallerde takviyesiyle milli müdafaanın muvaffakiyetinin temini lazımdır. Mühimmat ve mitralyöz buradan yarın sevk edilecektir.
Düşmanın imdat kuvveti almadan önce uzaklaştırılması gereklidir. ...
Mustafa Kemal
ATABE, c. 5, s. 63
Askeri Tarih Belgeleri Dergisi, Gnkur. Basımevi, Ankara, Ocak 1997 Sayı:103, s. 72-73.
.....
BELGE 47
Elaziz Müdafaai Hukuk Cemiyeti Heyeti Merkeziyesi'ne
Sivas, 3 Kasım 1919
Maraş'ın canhıraşane imdatlarına mümkün olan maddi yardımları dahi hızlandırmak icap eder, Fransız hükümeti arasında, birtakım Ermeni fedaileri
dahi mevcuttur....
Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti
Heyeti Temsiliyesi namına
Mustafa Kemal
ATABE, c. 5, s. 79
...........
BELGE 48
15. Kolordu Kumandanlığı'na
Sivas, 4/5 Kasım1919
Osmanlı tabiiyetini notalarla reddeden Rum ve Ermeni unsurlarının isyan vaziyetlerini de bu vaziyete ilave etmek lazım gelir.
İtilaf devletleri ile Rum ve Ermenilerin ortak ve yardımcıları bazı vatan haini siyasi partimizin Meclisi Mebusan'a girmekten korkarak, bunun sırf
milli teşkilat mensuplarına ait olduğuna dair haberler yaymaları....
Heyeti Temsiliye namına
Mustafa Kemal
ATABE, c. 5, s. 94, 95
........
BELGE 49
Bursa'da 56. Tümen Kumandanlığı'na
Sivas, 7 Kasım 1919
Maraş'tan alınan sağlam malumatta, Maraş'ı işgal eden Fransız kıtalarının yüzde yirmisi Fransız Cezayirli olup, geri kalanı Osmanlı Ermenilerinden
meydana gelen fedailerdir. Bunlar şehirde namuslu İslam kadınlarına taarruz etmekte ve Müslüman ahaliye zulüm ve işkence yapmaktadır.
Dükkanlar bütünüyle kapalı, ahali heyecandadır. ...
Heyeti Temsiliye namına
Mustafa Kemal
ATABE, c. 5, s. 94, 95
............
BELGE 50
Harput Vali Vekili Servet Beyefendi'ye
Sivas, 9 Kasım 1919
Kürtleri Osmanlı camiasından ayırmak, İngiliz boyunduruğuna sevk etmek, neticede Doğu Anadolu'muzu Ermenilere çiğnetmeye yol açacak olan
Kürdistan Teali Cemiyeti gibi zararlı bir teşkilatın vicdan yerine yabancı parası taşıyan birkaç serserinin memleketimize ekmek istedikleri fesat
tohumunun Dersim'de revaç bulmuş olması üzüntü vericidir.
Meselenin layık olduğu ehemmiyetle nazarı dikkate alınarak ayrılıkçı cereyanlara meydan verilmemesi, herkesçe bilinen vatanperver gayretlerinizden
beklenmektedir.
Heyeti Temsiliye namına
Mustafa Kemal.
ATABE, c. 5, s. 128.
Atatürk'ün Özel Arşivinden Seçmeler IV, s. 151-153
...........
BELGE 51
Heyeti Temsiliye Kararı
10 Kasım 1919
15. Kolordu Kumandanı Kazım Karabekir Paşa'nın, Fransızların Kilikya'da yerleşmeleri, Urfa, Ayıntap, Maraş'ın işgaline ait son icraatları,
Diyarbekir'in hiç olmazsa güney kısımlarının da işgali ile bir emrivaki husule getirerek Küçük-Ermenistan teşkili gayesini hedefledikleri hakkındaki
pek isabetli görüşleri üzerine, Küçük - Ermenistan teşkiline ve Kilikya'nın Fransızlar tarafından tamamen işgaline mani olmak için, mülkiye
memurlarının ve askeriyenin el ele vererek Adana vilayetinde ve bağımsız sancaklarda karşı koyma vasıtalarını hazırlamaları ve hazır
bulundurmaları bütün alakadarlara yazıldı.
Mustafa Kemal
(ve üç imza)
ATABE, c. 5, s. 129
Prof. Dr. Bekir Sıtkı Baykal, Heyet-i Temsiliye Kararları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2. Basım: 1989, s.51.
........
BELGE 52
Bursa'da 56. Tümen Kumandanı Bekir Sami Beyefendi'ye
Sivas, 10 Kasım 1919
Zatıalinize, Yunanlıları İzmir'den atın diyen Fransız, bunun evvela siyaseten, sonra bizim için şimdilik maddeten mümkün olmadığını bildiği için,
dalkavukluk ederek, teveccüh kazanmak için söylemiştir. Haksız yere Adana'da oturan Ermenileri başımıza musallat eden, şimdi de Urfa, Ayıntap,
Maraş'ı işgal eden bir devlet, hiçbir vakit dostumuz değildir. Bugün dostumuz yoktur. Ancak dostumuz, milli birliğimiz, teşkilatımızdır, efendim.
Heyeti Temsiliye namına
Mustafa Kemal
ATABE, c. 5, s. 130, 131
Atatürk'ün Milli Dış Politikası (Milli Mücadele Dönemine Ait 100 Belge) 1919-1923, c.1, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara. 1992, s. 107-110.
Türk İstiklal Harbi, c.II, 2. Kısım, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1964, s. 348.
.............
BELGE 53
Heyeti Temsiliye Kararı
11 Kasım 1919
Adana vilayeti sınırında Ermeni Fransız askeri tarafından yapılan zulümler dolayısıyla alınacak tedbirler hakkında 11. Tümen Kumandanı Mümtaz ve
Kilikya Kumandanı Binbaşı Kemal Beylerle irtibat tesis olunması, Niğde Heyeti Merkeziyesi'ne cevaben yazıldı.
Mustafa Kemal
(Ve üç imza)
ATABE, c. 5, s. 133
Prof. Dr. Bekir Sıtkı Baykal, Heyet-i Temsiliye Kararları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2. Basım: 1989, s.52-53.
..............
BELGE 54
Ayıntap, Maraş ve Urfa'nın İşgali Üzerine İngilizce Bildiri
12 Kasım 1919
Türkiye'nin bölünmesine yol açmak düşüncesi ile Yunanlıların işgaline terk edilen Aydın vilayetinde uygulanan katliamlar, baskı ve zulümler ve
imha politikaları, Ermenileri maşa olarak kullanmak suretiyle Fransızlar tarafından işgal edilen Adana vilayeti dolayları ile Maraş ve Urfa
mevkilerinde uygulananlarla aynıdır....
ATABE, c. 5, s. 142
...........
BELGE 55
Heyeti Temsiliye Kararı
13 Kasım 1919
Ulukışla'nın Ömerli köyü civarında yedi Müslümanın, Çiftehan civarındaki Ermeni Fransız askerleri tarafından katli dolayısıyla bu gibi hallerin
tekrarına meydan verildiği takdirde aynen karşılığına girişileceğinin Kilikya Fransız Başadministratörlüğü'ne tebliği lüzumu Harbiye Nazırı Cemal
Paşa'dan istirham olundu.
Mustafa Kemal
(ve dört imza)
ATABE, c. 5, s. 146
Prof. Dr. Bekir Sıtkı Baykal, Heyet-i Temsiliye Kararları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2. Basım: 1989, s.54-55.
.........
BELGE 56
Heyeti Temsiliye Kararı
16 Kasım 1919
Adana'da Fransızlar ve Ermeniler tarafından yapılan zulümlerin ve tecavüzlerin artmasından dolayı hükümetçe tesirli tedbirler alınması ve muktedir
bir valinin süratle yollanması, mümkün olursa Ermeni zulümlerini görmek üzere milletlerarası bir heyetin Adana'ya yollanması, merkezi hükümete
Cemal Paşa vasıtasıyla bildirildi.
Mustafa Kemal
(ve dört imza)
ATABE, c. 5, s. 170
Prof. Dr. Bekir Sıtkı Baykal, Heyet-i Temsiliye Kararları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2. Basım: 1989, s.57-59.
..........
BELGE 57
Protestoname
16 Kasım 1919
Türkiye'nin taksimine yol bulmak emeliyle Yunanlılar'a işgal ettirilen Aydın vilayetindeki kıtal, baskı ve imha fecaatlerinin, şimdi de Ermenileri alet
eden Fransızların işgal ettiği Adana vilayetinde, Maraş, Urfa ve Ayıntap'ta aynen yapılması, bütün bu siyasi haksızlıklara bir ek teşkil ediyor....
Anadolu ve Rumeli Müdafaaı Hukuk Cemiyeti
Heyeti Temsiliyesi namına
Mustafa Kemal
ATABE, c.5, s. 173
Atatürk'ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri IV. Derleyen: Nimet Arsan. Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayını, Ankara. 1964. s. 108-109.
...............
BELGE 58
Çürüksulu Mahmut Paşa'ya
Sivas, 17 Kasım 1919
31 Ekim 191 tarihli Tasviri Efkar gazetesinde "Bosfor" gazetesi yazarlarından birine vaki beyanatı devletlerinde, "Ermenilerin fazla taleplerine hak
vermeksizin sınırlarda bazı düzeltmelerin icrasına razı oluruz" denildiğini okuduk. Doğu Anadolu'da Ermenistan lehine toprak tavizlerinde
bulunulacağı vaadini kapsayan bu cümlenin Sulh Komisyonu üyelerinden bir devlet ricali tarafından sarf edilmiş bulunmasının, Doğu Anadolu
ahalisinin pek haklı olarak son derece teessüf ve infialine yok açtığını beyan eyleriz. Milletin Erzurum ve Sivas kongreleri kararları ile Ermenistan'a
bir karış toprak bile terk etmeyeceğini...
Anadolu ve Rumeli Müdafaaı Hukuk Cemiyeti
Heyeti Temsiliyesi namına
Mustafa Kemal
ATABE, c.5, s. 195
Kemal Atatürk, Nutuk, c.III. Vesikalar, Türk Devrim Tarihi Enstitüsü, İstanbul, 1961, Vesika No:196. s. 1155.
........
BELGE 59
Heyeti Temsiliye Toplantı Tutanağı
22 Kasım 1919 Toplantısı
(İstanbul'dan: Suriye ve Maraş havalisi hakkındaki telgraf okundu.)
Fuat Paşa: 4 ve 5 tarihli gazeteler bunu yazmışlardı.
Reis (Mustafa Kemal) Paşa: Demek Ermenilerin İslamlara fenalık yapabileceklerini itiraf ediyorlar. Kaynağı neresi? Fransız gazeteleri mi yazdı?
Yoksa salahiyet sahibi bir diplomat mı? Onu anlayalım.
ATABE, c. 5, s. 245.
Heyet-i Temsiliye Tutanakları, Haz. Uluğ İğdemir, T.T.K. Yayını, Ankara, 1989, s. 83-88.
...........
BELGE 60
15. Kolordu Kumandanı Kazım Karabekir'e
Sivas, 7 Aralık 1919
Paris Sulh Konferansı'na gitmek üzere Suriye'den hareket eden ve milli emelleriniz ve taleplerimiz hakkında yakından malumat hasıl etmek ve
Heyeti Temsiliye ile fikir alışverişinde bulunmak üzere Sivas'a uğrayan Suriye ve Ermenistan Fransız Fevkalade Komiseri Fransuva Jur Piko ile vaki
olan özel konuşmada, milletin kati emellerinin ve taleplerinin Sivas Kongresi Beyannamesi'nde yer aldığı izah edilerek; Kilikya, Urfa, Maraş ve
Ayıntab'ın, Mütarekename hilafına işgal ve buralarda Ermeniler tarafından yapılmakta olan zulümler, Fransızların Osmanlı hükümeti memurlarına
reva gördükleri aşağılayıcı muamele tarzı şiddetle protesto olunmuş ve bu haksız işgallerin bertaraf edilmesini milletin katiyen talep eylediği ve bu
maksat uğrunda bütün maddi ve manevi kuvvetlerini sarf etmeye azmetmiş olduğu bildirilmiştir. Adı geçen, cevaben: Daha hareketinden evvel
Ermeni kıtalarının yeni işgal olunan mahallerden çekilmesini emreylediğini, Fransızların, Devleti Aliyenin bağımsızlığını tanıdıklarını ve bunun
teminini arzu eylediklerini, Adana'da iktisadi menfaat teminine karşılık Maraş, Ayıntap, Urfa havalisi ile beraber Kilikya'nın da Fransızlar tarafından
tahliye edilmesinin ve bu konuda Sulh Konferasında diğer devletler işgallerinin kaldırılmasına çalışmalarının muhtemel bulunduğu, sırf şahsi
görüşleri olmak ve bir gizlilik kaydı altında bulunmak şartıyla söyledi. Ve bizden, Adana'da ve Urfa, Maraş, Antep'te, milli teşkilatımıza eskisi gibi
devam etmekle beraber Fransızlar aleyhine silahlı bir isyan, bir kalkışma çıkarılmamasını rica etti. Biz de buna karşılık, kendileri ve Ermeniler
tarafından sebebiyet verilmedikçe İslami ahalinin silahlı tecavüzlerde bulunmamaları vasıtalarına girişeceğimizi ve fakat sebebiyet verdikleri halde
mesuliyetin kendilerine geri döneceğini söyledik.... Söz konusu konuşmadan hasıl eylediğimiz kanaate göre Fransızlar, Doğu'da, Türkiye lehinde
harekette kendilerini menfaatkar görmektedirler.
Heyeti Temsiliye namına
Mustafa Kemal
ATABE, c.5, s. 335
DEVAM EDECEK
....
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder