ALDATILAN KİMLİK - BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI , 2

ALDATILAN KİMLİK - BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI , 2

Gürbüz MIZRAK

Tehcir Hakkında Yabancılar Tarafından Yürütülen İftira Kampanyaları Osmanlı belgelerine ve tehcirin yapıldığı bölgelerde buluna yabancı gözlemcilerin,
 “Harp içinde olmasına rağmen Osmanlı Hükümeti'nin bu işi büyük bir titizlikle ve iyi bir şekilde yürüttüğünü” yazmış olmalarına rağmen; Ermeniler, tamamen duygusal ve siyasî mülâhazalara dayanan düzmece hikâye ve belgelerin arkasına gizlenmek suretiyle, dünya kamuoyunu aldattılar. 

Tehcir konusunda Batı'da ve Amerika'da günümüze kadar yazılıp çizilenlerin pek çoğu gerçek ve güvenilir belgelere dayanmamaktadır. Amerika, İngiltere ve Fransa başta olmak üzere değişik ülkeler ile çoğu Batı basını, olayları olduğundan farklı bir biçimde çarpıtarak vermiştir. 

Birkaç örnek vermek gerekirse; Silâhlı Ermenilerin 1895’de Berecik’te başlattıkları olaylar sonunda o ilçede “2.000 Ermeninin öldürüldüğü” İngiliz basınında yer aldı. 

Ancak olay İstanbul’daki yabancı büyükelçilerden oluşan bir kurul tarafından tetkik edildi ve “yalnız beş kişinin” yaşamını yitirdiği belirlendi. Zaten, o 
tarihte Berecik’te 978 Gregoryen Ermeni ve 8.702 Müslüman vardı. Bu ve benzeri düzeltmeler Batı basınına yansımadı, diplomatik yazışmalarda kaldı. 

Yine Amerika'nın Mersin'deki konsolosu Edward Natan, “bazı aksaklıklar görülmesine karşılık, sevkiyatın son derece intizamlı bir biçimde sürdürüldüğünü ve kafilelere tren bileti sağlandığını” ülkesinin İstanbul Büyükelçisi Hanry Morgenthau’a yazdığı raporlarında belirtmiş. Hanry Morgenthau bu raporlarda yazılanlarla hiç ilgisi olmayan; Türklere iftiralarla dolu “Ermeni katliamı” hikâyelerine kaynak gösterilen raporlara, günlüklere, mektuplara ve “Büyükelçi Morgenthau’un Hikâyesi” adlı bir kitaba imza koymuştur. 

Morgenthau, New York’ta Yahudi asıllı bir emlakçi iken başkanlık seçiminde Wilson’un[7] yanında yer almış ve daha sonra da İstanbul’a Büyükelçi atanarak ödüllendiril miştir. Osmanlı Devletinin parçalanmasını ve yıkılmasını istemekteydi. 

[7]Sevr Anlaşması’na göre Ermenilere verilmesi planlanan Osmanlı topraklarının sınırlarını teklif eden ABD Başkanı. 

Raporlarındaki düzmece hikâyeler ile Ermenilerin gözüne girmek; 
I. Dünya savaşında müttefik olan İngiliz, Rus ve Fransızlara yaranmak; Amerikan kamuoyunu etkileyerek Osmanlı Ermenileri için yardım toplamak, 
hatta İngiliz emellerine hizmet ederek Amerika’nın İngiltere yanında savaşa girmesini sağlamak istemiştir. Bu iftiracı sahte kahraman güya; 

. Osmanlı Hükümeti'ne rüşvetler vererek bazı Ermenileri satın alıp Amerika'ya göndermiş, 
. İstanbul'daki İngiliz, Rus ve Fransız tebaasını da kurtarmış.. miş… mış… 

Başlangıçta üç yüz binlerden başlayıp, üç milyonlara kadar varan rakamlarla ifade edilen “Ermeni katliamı” hikâyeleri, çoğunlukla Hanry Morgenthau'ın raporları, günlükleri ve mektuplarını kaynak göstererek kitaplarını yazan James (Lord) Bryce'in, Johannes Lepsius'un ve Arnold Toynbee'nin eserlerine ve tüm bunların hepsinden yapılan alıntılarla hazırlanan diğer yayınlara 
dayandırılmıştır. 

Amerikalı Türkolog Heath H. Lowry, “ Büyükelçi Morgenthau’un Hikâyesi” adlı kitabın nasıl yazıldığını incelemiş ve güvenilirlik derecesini sorgulamış, kitap hakkında ilk elden kaynaklara ulaşarak aşağıdaki somut kanıtları ortaya koymuştur. 

Emlakçılık mesleğinden gelen ve İstanbul’da konuşulan dillerin hiçbirini bilmeyen Morgenthau’un en önemli kaynakları İstanbul’da büyükelçiliğindeki yakın danışmanı ve çevirmeni olan iki Ermenidir. Bunlardan –daha önce Amerikan Robert Kolej öğrencisi olmuş- Hagop S. Andonian adlı kişi özel yazmanlığını yapmaktaydı. Morgenthau’un belirttiğine göre, kendisi, bu Ermeni olmaksızın yazımlarda hiçbir şey yapacak durumda değildi. Bu zat Morgenthau’un günlüklerini daktilo ediyor, ailesine ve yakınlarına gönderdiği mektupları kaleme alıyor, bunları yaparken de Morgenthau’un sözcüklerini düzeltiyormuş 
pozunda, tahrik amaçlı hamasi ve duygusal ilaveler yapıyordu. Morgenthau’a faaliyetlerinde yardımcı olan diğer bir kilit Ermeni tercümanı ve danışmanı olan Arşag K. Şmavonian’du. Onun resmi görüşmelerinde, misyonerlerle ve diğer toplantılarında bu iki Ermeni’den en az biri kendine eşlik ediyordu. Telgraflarının kaleme alınmasında da gene bunlar yardımcı oluyordu. 

Morgenthau, “ Büyükelçi Morgenthau’un Hikâyesi” kitabının yazılmasında “Resmi Osmanlı Belgeleri” isimli düzmece kitabın yazarı Aram Andonian’dan da yardım almıştır. Yazımda katkı sağlayan diğer bir kişi de ABD Dışişleri Bakanı Robert Lansing’dir. Bu zat metinde değişiklikler ve bazı kısımların çıkarılmasını önermiş, buna karşılık kitapta adının geçmemesini istemiştir. 

Burton J. Hendrick isimli gazeteci ise metne son şeklini vermiştir. Bu kişi hayatı boyunca kitabın kazancının %40’ını istemiş ve almıştır. Yukarıda isimleri verilen iki Ermeni, bakan Lansing ve gazeteci Hendrick’ten oluşan bu iftira ve rant grubu, “Morgenthau’un raporlarında, günlüklerinde ve mektuplarında da olmayan değiştirme, ekleme, çıkarma, Talat ve Enver Paşalar gibi Türk yetkililerinin ağzından diledikleri açıklamaları” yaptırma suretiyle Türkleri suçlu göstermeye çalışmışlardır. 

I. Dünya Savaşı sürerken İngilizler, eski kabine üyelerinden C.F.G. Masterman’a “İngiliz Dışişleri Bakanlığı Savaş Propaganda Bürosu”nun direktifleri doğrultusun da hareket eden “Wellington House” basım yayım şirketinikurdurtmuştu. Şirketin görevleri arasında “ABD başta olmak üzere ülkeleri ve kamuoylarını etkileyerek, İngiltere yanında savaşa girmelerini sağlayacak propaganda malzemesi üretmek” de vardı. Şirket, ABD ile ilgili olan da dâhil sekiz ayrı şubenin faaliyetlerini koordine ediyordu. 

Çoğunluğu Morgenthau kanalıyla temin edilen yalan ve iftira dolu haberler ile Ermeni ve Hıristiyan misyonerler gibi yandaşların mektup, yazı ve dedikoduları doğruluk dereceleri kontrol edilmeden, İngiliz hedeflerine hizmet edecek hale getirilip basılmakta ve yerel basına servis edilmekteydi. Bu kapsamda James Bryce'in kaleme aldığı, Arnold J. Toynbee editörlüğünü yaptığı “Mavi Kitap” serisi Türkiye aleyhine yürütülecek propagandada kullanılmak üzere yayınlamaya başlandı. Serinin ilk kitabı “Ermeni Kıyımı” adlı propaganda kitabı olmuştur. Arnold J. Toynbee daha sonra “Yunanistan’da ve Türkiye’de Batı Sorunu” 
adlı kitabında “Mavi Kitap”ın savaş koşullarında propaganda amacıyla yazıldığını itiraf etmiştir. 

Almanlar, I. Dünya Savaşı sürerken Kafkas Ermenileri üzerinde etkili olmak istiyorlardı. Bu çerçevede Johannes Lepsius adlı bir misyoneri Ermenilerle iletişim kurma ve bilgi toplama amacıyla İstanbul’a göndermişlerdi. Bu kişi İstanbul’da bir ay kalmış, Anadolu’ya hiç ayak basmamış, sadece Ermeniler ve ABD Büyükelçisi Morgenthau ile iletişim kurmuştu. Tam bir haçlı zihniyetine sahip olan Papaz Lepsius, Morgenthau’dan ve o kanalla Ermeni danışmanlarından öğrendiklerinden yararlanarak “Ermeni mezalimi” konusunda ahkâm kesen, okuyanın dengesini bozacak, içeriği iftira ve yalanlarla dolu yayınlar yapmıştır. 

Amerikan, İngiliz ve Fransız basını yukarıdaki yayınlar kaynaklı dezenformasyon ları Türkler aleyhine bol bol kullanmıştır. "Mavi Kitaplar" olarak bilinen seride Osmanlı ülkesinde bulunduğu iddia edilen 1.800.000 Ermeni’den üçte birinin katledildiği gibi iftiralar yazıldı. The Times'de 20 Eylül 1917'de çıkan bir makalede Türkler "Acımasız bir ezici", "Vicdansız bir zorba", "Gerçek bir barbar" 
olarak suçlandı, tüm dünyayı yakıp yıktıkları ifade edildi. İran'da bulunan İngiliz konsoloslarının raporlarında yer alan 1.000.000 Ermeni’nin öldürüldüğü gibi iddialar, İngiliz parlamentosunda tartışılmış ve Türk Hükümeti'nin protesto edilmesi kararı alınmıştır. Osmanlı Hükümeti, İngiliz iddialarını tekzip etti. Tekzip yazısında Osmanlı ülkesinde yaşayan Ermeni nüfusunun; hiçbir zaman bir milyona ulaşmadığı, savaştan önceki göçler dolayısıyla daha da azaldığı ifade edilerek iddiaları yalanladı. 

Osmanlı Sadrazam Ahmet Tevfik Paşa, Avrupa devletlerinin katliam iddialarına karşı 13 Şubat 1919 tarihinde, “tehcirin soruşturulması ve nedenlerinin tespiti” için 2'şer kişiden oluşan tarafsız hukukçulardan bir komisyon kurulması için İsveç, Hollanda, İspanya ve Danimarka hükümetlerine bir nota verdi. Nota sözlü olduğu için, İngilizlerin sansürü atlatıldı. Bu ülkeler ne yapacaklarını merkezlerine sordular. İspanyol hükümeti bu konuda İngiltere’nin düşüncesini öğrenmek istedi. İngilizler “biz nasıl olsa kendimiz mahkeme kurup yargılayacağız,  zahmetinize gerek yok” dediler. Sonuçta bu dört ülke Osmanlının teklifini reddettiler. 

Siyasi mülahazaları olanların ve sinsi emeller besleyenlerin dışındaki çevreler gerçeğin, Amerikan arşivlerindeki 1919 tarihli iki önemli raporda verildiği gibi olduğunu kabul etmektedirler. Bu kaynaklarda: 

. Yüzbaşı Emory Niles ve yardımcısının, yapılacak yardımlar için Doğu Anadolu’da at sırtında 1426 kilometre dolaşarak yazdıkları raporlarında 
  “Esas Katliamların Rafine yöntemlerle Ermeniler tarafından işlendiği, Müslüman köylerin tahrip edildiği” detayları ile yazılıdır. 
. Gene aynı yıl, Ermenistan’a Amerikan mandası kurma görevi ile gelen General Harbord ve heyeti, “esas Ermenilerin Müslümanları yok ettiklerini ve buna ait Ermeni Ordu emirlerini gördüklerini” yazmışlardır. 

Osmanlı yönetiminin gerçek hedefi soykırım olsaydı, büyük masraflara girmek yerine bulundukları yerlerde Ermenileri imha yoluna gitmez miydi? Oysa Devlet; -1915 Mayıs'ından 1916 Ekim ayına kadar yaklaşık bir buçuk yıl devam eden göç ettirme ve yerleştirme sırasında-, yukarıda belirttiğimiz talimatnamelerle ve mahallinde aldığı tedbirlerle, o günün zor şartlarına ve savaş içinde bulunulması na rağmen, Ermenilerin canlarını ve mallarını koruyabilmiş. Bunun için de idarî, askerî ve malî yönlerden büyük külfetler altına girmiştir. 

Uluslararası Hukuk, Tehcir, Soykırım ;

Tehcirin uygulandığı dönemde mevcut devletlerin tamamının ceza kanunlarında Ermenilerin işlediği fiiller vatana ihanet kanunu kapsamına girmekte ve bu suçları işleyenler için idam cezası öngörülmektedir. Hal böyle iken Osmanlı Devleti bunların elebaşlarına idam cezası vermek yerine çoğu kez bunları affetmiş ve yabancı ülkelere gidişlerine izin vermiştir. Oysa Osmanlı 
Devleti ile savaş halinde olan Rusya, kendi ordusundaki Ermenileri, işgal edilen Osmanlı topraklarındaki masum sivil halka karşı uyguladıkları katliam ve çapulculuk nedeniyle idam dâhil çeşitli cezalara çarptırmıştır. İsyancı Ermenilerin işlediği suçların benzerlerini ve hatta daha hafiflerini bile kendi hukukları gereğince idamla cezalandıran ülkelerin Osmanlı Devleti’nin aldığı tehcir  kararını soykırıma varan suçlamalarla gündeme getirmeleri düşündürücüdür. 

Uluslararası hukuka göre tehcir ve nakil sözcükleri bireylerin ikamet ettikleri yerlerden, iradeleri dışında ve baskı altında başka bölgelere (uluslararası sınırların ötesine) gönderilmesini ifade etmektedir. Hukuka aykırı sayılabilmesi için tehcirin veya naklin güvenlik veya askeri zorunluluk gibi saiklar olmaksızın yapıldığının kanıtlanması gerekmektedir. Uluslararası hukuka göre bir ülkeyi 
işgal eden devlete bile, “halkın güvenliğinin sağlanma ve askeri ihtiyaçlar nedeniyle işgal ettiği bölge halkını o bölgeden tamamen veya kısmen çıkartma hakkı” tanınmaktadır. Bu ölçülere göre Osmanlı Devleti’nin kendi askeri harekâtını sekteye uğratan ve düşmanla işbirliği yapan vatandaşlarını harekât alanı dışına çıkarması işgal kuvvetlerine tanınan hakkın yanında çok hafif kalmaktadır. 

 BM Soykırım Sözleşmesine göre soykırım suçu bir ırkı, grubu yok etme kastıyla işlenir. Ermeni tehcirinin, bu sözleşmede belirtilen soykırım suçunun maddi (Actus Reus) ve manevi (Mens Rea) unsurlarından sayılan şartlardan hiçbirine uymadığı görülmektedir. Tehcir kararı Ermenilerin tamamına değil sadece Gregoryen mezhebinden olan isyancılar için uygulanmış olup, Katolik ve Protestanlar, kamu hizmetinde çalışanlar, menfi faaliyeti görülmeyenler ve ülkenin güvenli bölgelerinde yaşayanlar tehcire tabi tutulmamıştır. Bunların sayısı 380.000 kadardır. 

Konu “Uluslararası Ad Hoc Mahkemeler” [8] tarafından verilmiş olan yargı kararları açısından ele alındığında; bir fiilin soykırım kabul edilebilmesi için “soykırım planı ile birlikte soykırımın gerçekleşmesi ve bunu gerçekleştirecek soykırım kastının bu planla doğrudan ilgili olması” gerekmektedir. Tek başına soykırım planının varlığı bile soykırım suçunu oluşturmamaktadır. 
Dolayısıyla özel olarak soykırım kastı içermeyen ve devletin bekası amacıyla zorunlu olarak alınmış bulunan tehcir kararının soykırım olarak nitelendirilebilmesi hiçbir şekilde mümkün değildir. 

[8] Uluslar arası bir sorunu çözmek için kurulan mahkemeler. 

Bir suçun soykırım suçu olup olmadığının ortaya konmasındaki bir diğer ölçüt de “suçun siyasi gruplara karşı işlenip işlenmediği” hususudur. Her gruba karşı işlenen suç insanlığa karşı işlenmiş sayılırken “soykırım suçunun milli, ırki, etnik ve dini olmak üzere dört gruba karşı işlenmesi mümkündür”; siyasi gruplara karşı işlenen fiiller soykırım kapsamı içine girmemektedir. Ermeniler 
Osmanlı İmparatorluğu'nun toprakları üzerinde önce otonomi, sonra bağımsız devlet kurmak için siyasi ve silahlı faaliyetlerde bulunduklarından, siyasi grup niteliğindedir. Bu nedenle Soykırım Sözleşmesi tarafından korunan dört grup arasına girmemektedirler. 
Daha 1880'lerde Hınçaklar siyasi ve silahlı mücadelelerinin amacı olarak Anadolu'nun doğusunda altı vilayeti kapsayan ve “Vilayat-ı Sitte” denen Erzurum, Van, El-aziz, Diyarbakır, Bitlis ve Sivas'ı kapsayan bölgede bir hayali 
Ermenistan kurduklarını açıklamışlardı. Bütün bu faaliyetler, Ermenilerin bağımsızlık için silahlı faaliyette bulunan bir siyasi grup olduğunu açıkça göstermektedir. Bir siyasi gruba karşı mücadelede işlenen suçların, tabii şayet işlenmişse, hukuken soykırım tanımına girmeyeceği açıktır. 

Diğer yandan Osmanlılarda Nazilerin Yahudilere karşı duyduğu antisemitizme benzer ırkçı bir nefret bulunmadığından; tehcir, Ermenileri grup niteliğiyle yok etme saikıyla de yapılmamıştır. Tehcir kararı İsyancı Ermenilerin 

. Rus işgal ordularıyla birleşip Osmanlı ordularına karşı yapacakları harekâta ve 
. “Vilayat-ı Sitte” denen doğu bölgesindeki nüfusun %84'ünü oluşturan Türk ve Müslümanları, Balkanlar'daki gibi soykırım boyutlarında bir etnik temizlikle yok etmesine engel olmak için alınmıştır. 

Burada asıl dikkat edilmesi gereken husus Ermeni tehcirinin 1915-1916 yıllarında uygulanmış, BM Soykırım Sözleşmesi’nin ise 1948 yılında çıkarılmış olması hususlarıdır. Ceza hukukunun temel hükmü olan “kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesi gereğince “kanunlar ancak yürürlük tarihlerinden sonraki olay, işlem ve eylemlere uygulanabilirler”. Aynı şekilde yürürlükten kaldırılan bir 
hukuk kuralı da yeni kuralın yürürlüğe girmesinden sonraki olaylara uygulanamaz. Dolayısıyla ilk kez 1948 yılında tanımı yapılan ve belli sayıda ülkenin onaylamasını müteakip “1951 yılında işlerlik kazanan soykırım fiilinin cezalandırılmasına ilişkin BM sözleşmesinin 1915 yılına götürülerek Ermeni tehciri olayına uygulanması hukuken mümkün değildir”. 

 Kaldı ki Ermeni tehciri soykırım sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten sonra vuku bulmuş olsa bile yukarıda izah edildiği üzere ne maddi, ne de manevi unsurları yönünden tehcirin soykırım olarak nitelendirilebilmesi mümkün değildir. Bu gerçeği çok iyi bilen Ermenistan Devleti, Ermeni diasporası ve onları destekleyen ülkeler sözde soykırımın “Türkiye Cumhuriyeti yönetimine kendi 
rızası ile kabul ettirilmesi” gibi kendileri açısından son derece akılcı, ancak Türkiye Cumhuriyeti için son derece tehlikeli sonuçlar doğurabilecek bir yolu izlemektedirler. Ermenilerden özür kampanyası gibi faaliyetler hep bu amaca yönelik çabalardır. Söz konusu çabalara destek verenlerin bu çabaların arka planını görmeleri önem taşımaktadır. 

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Uluslararası Adalet Divanı, Avrupa Adalet Divanı ve Fransa Anayasa Komisyonu Kararları 

“Ermeni soykırımı” iddialarını dayatmaya dönük baskılar, birkaç yabancı ülkenin yerel mahkeme kararına yansımış olsa da, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Avrupa Adalet Divanı (AAD) ve Fransa Anayasa Komisyonu gibi belirleyici uluslararası yargı organlarını etkilememiştir: 

. AİHM ile Fransa Anayasa Komisyonu, “Ermeni soykırımı yoktur” demenin yasayla yasaklanmasını ve bunu diyenlerin cezalandırılmasını “düşünce özgürlüğü ihlali” saymıştır. 
. AAD, “Ermeni soykırımını tanıyan” parlamento kararlarının “siyasi nitelik taşıdığına, hukuki alanda hiçbir geçerliliği bulunmadığına” hükmetmiştir. 
. UAD da, “yabancı ülkelerdeki yerel mahkemelerin başka ülkeleri yargılamalarının uluslararası hukukun ihlali anlamına geldiğine” dikkat çekmiştir. 

“ Soykırım ” tartışmalarında uluslararası yargı organlarınca Türkiye’nin pozisyonuna yakın kararların verilmesi tesadüf değildir. 
  Uluslararası yargı organlarının bu kararları bizi, tarihi ve hukuki gerçeklerin “soykırım” iddialarını doğrulamamasına götürmektedir. 

AİHM 17 Aralık 2013 günlü Perinçek-İsviçre kararında, Doğu Perinçek’in “Birinci Dünya Savaşı sırasında Ermenilere uygulanan politikanın soykırım olarak 
yorumlanamayacağı” söylemleri nedeniyle İsviçre Mahkemeleri’nde mahkûm edilmesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin” ifade özgürlüğünü” düzenleyen 10. maddesinin ihlali olduğunu hükme bağlamıştır. Bu hükmün açık anlamı, artık “1915 Ermeni tehcirinin soykırım olmadığını söylemenin mahkûmiyet nedeni olmayacağı, olamayacağıdır.” AİHM’ne göre, “Ermeni soykırımı yoktur” denilmesi ifade özgürlüğü kapsamındadır. Cezalandırılamaz. 

Kararın dayandığı gerekçeler AİHM’ne göre; 

. “Ermeni soykırımı” lobisinin yaratmaya çalıştığı “1915 olaylarının soykırım olarak kabulü konusunda dünya genelinde bir görüş birliği olduğu” yolundaki algı doğru  değildir. “Soykırım” iddialarının “mutlak kabulü” anlamına gelecek böylesi bir uzlaşma yoktur. 
. 1915 olaylarının soykırım olarak nitelendirilmemesi “Ermenilere karşı nefreti körüklemez”, “Ermenileri aşağılamaz”. Bu nedenle, “soykırım yoktur” demek “tartışma  hakkının kötüye kullanımı olmaz.” Cezalandırılması da “Ermenilerin korunması anlamına gelmez.” 
. 1915 olaylarını “soykırım” olup olmadığının “tartışılması kamu yararınadır”. Bu tartışmanın yasa marifetiyle önlenmesi, bu yararı sınırlandıracağı için, herhangi bir ülkenin takdirinde değildir. 
. “Soykırım” son derece net tanımlanmış ve kanıtlanma koşuları açıkça belirlenmiş bir suçtur. Uluslararası yargı içtihatları da bunu doğrulamaktadır. 

BM İnsan Hakları Komitesi’nin 34. Genel Yorumu, “tarihi meselelerle ilgili fikir açıklamalarını cezalandıran hukuk normlarının, BM Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ile uyumlu olmadığına” dikkat çekmiştir. Anılan Sözleşme, geçmişteki olaylarla ilgili beyanların, hatalı ya da doğru olsa dahi yasaklanamayacağını 
belirtmiştir. 

. 1915 Ermeni olayları tarihsel olarak da hukuki olarak da Yahudilere karşı işlenen Holokost suçlarından farklıdır. Osmanlı Ermenileri ile Alman Yahudileri özdeşleştirilemez. 

Nazi döneminde Almanya’da Yahudilere soykırım yapıldığına ilişkin kesin, yetkili uluslararası bir mahkeme tarafından da kabul edilen kanıtlar vardır. 
Yahudi soykırımı bu nedenle tartışılmaz bir tarihi gerçektir. “Ermeni soykırımı” iddiaları ise tartışmaya açıktır. Bir mahkeme kararı da yoktur. Yahudi soykırımı gibi değerlendirilemez. 

Fransa Anayasa Komisyonu, 27 Şubat 2012’de Temsilciler Meclisi ve Senato’da kabul edilen “Ermeni soykırımı” iddialarının reddini suç sayan utanç yasasını iptal etmiştir. Anayasa Konseyi’nin kararında, 

. “ İptal edilen yasanın “ ifade ve iletişim özgürlüğüne aykırı olduğu” belirtilirken, 
. Kökü 1789 Fransız İnsan Hakları Bildirgesi’ne uzanan ve BM İnsan Hakları Bildirgesi’nin 18. ve 19. maddeleri ile Avrupa 
  İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10. maddesinde “düşünce ve anlatım özgürlüğünün” güvence altına alındığı vurgulanmış, 
. Fransa’da “Ermeni Soykırımı” iddialarının yasaya dönüştürülmesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10. 
  maddesinin ikinci paragrafında sıralanan ifade özgürlüğü kısıtlama koşullarının hiçbiriyle örtüşmediğini belirtmiş, 
. “Bir parlamentonun kendi tanımladığı suçla ilgili kendisini mahkeme yerine koyamayacağını” vurgulamıştır. 




...